คอลัมน์ ช่องทางทำกิน: ‘กล้วยตากม้วน’ แปรรูปเพิ่มมูลค่า..ยอดขายดี

เดลินิวส์ (กรอบบ่าย) ฉบับวันที่ 04 กรกฎาคม พ.ศ. 2563
บดินทร์ ศักดาเยี่ยงยงค์ : รายงาน
“กล้วย” ผลไม้ที่คนไทยรับประทานกันมาตั้งแต่โบร่ำโบราณ กล้วยนั้นสามารถนำไปปรุงทำเป็นอาหารทั้งคาว-หวาน ได้หลากหลาย ปัจจุบันก็มีคนที่นำกล้วยมาต่อยอดทำการ “แปรรูป” เป็นสินค้าประเภทต่าง ๆ ออกมาขายสร้างรายได้กันเป็นจำนวนมาก ซึ่งก็สามารถสร้างรายได้ให้กับผู้ที่ทำออกมาขายได้เป็นอย่างดี อย่าง “กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรคลองพระอุดม” อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี ที่นำกล้วยน้ำว้าพันธุ์มะลิอ่อง ที่มีปลูกกันมากในชุมชนมาแปรรูปทำเป็นผลิตภัณฑ์ “กล้วยตากม้วน” ขายจนเป็นสินค้าที่สามารถสร้างรายได้ให้กับกลุ่มฯได้เป็นอย่างดี…ซึ่งวันนี้คอลัมน์ “ช่องทางทำกิน” นำข้อมูลมาให้พิจารณาเป็น “กรณีศึกษา” เพื่อเป็นแนวทางให้กับผู้ที่กำลังมองหาอาชีพ
กล้วยตากม้วนของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรคลองพระอุดม เป็นผลิตภัณฑ์ OTOP เพื่อคนรักสุขภาพที่ขายมานานกว่า 20 ปี ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่มุ่งช่วยเหลือเกษตรกรทุกคนในชุมชน อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี ที่ส่วนใหญ่ปลูกกล้วยน้ำว้ากันเกือบทุกหลังคาเรือน โดย บุญศรี กร่างสะอาด สมาชิกของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรคลองพระอุดม ผู้ที่ทำการแปรรูปทำกล้วยตากม้วน เล่าว่า…ส่วนใหญ่คนในชุมชนจะประกอบอาชีพเกษตรกรปลูกผักขาย โดยมีแม่ค้าที่เป็นเกษตรกรด้วยกันรับไปจำหน่ายตามตลาดต่าง ๆ แต่ด้วยความที่คนในชุมชนปลูกพืชผักที่เหมือนกันทำให้ขายได้ในราคาถูก รวมถึงพอมีผลผลิตทางการเกษตรออกมาจำนวนมากก็ทำให้หลายครั้งต้องปล่อยเน่าเสียและทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์
ปัญหาที่เกษตรกรในชุมชนเจอตรงนี้ทางภาครัฐได้มอบหมายให้เกษตรจังหวัดและเกษตรอำเภอลงพื้นที่แนะนำการถนอมอาหารจากผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรและหาแหล่งจำหน่ายให้ ซึ่งจากการลงพื้นที่ของหน่วยงานรัฐก็พบว่า “กล้วยน้ำว้า” ในพื้นที่ อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี จะมีการปลูกกันมาก และส่วนใหญ่จะปลูกกล้วยน้ำว้าพันธุ์ “มะลิอ่อง” ที่มีจุดเด่นคือเมื่อสุก เนื้อจะหวาน มีสีเหลืองนวล และไม่มีเมล็ด ทางเจ้าหน้าที่เกษตรอำเภอจึงแนะนำให้นำมาแปรรูปทำเป็นกล้วยตากขายสร้างรายได้
“ตอนแรกทางกลุ่มฯ ก็เริ่มทำกล้วยตาก ทั้งแบบที่เป็นลูก และกล้วยตากแบบแผ่น ซึ่งกล้วยตากแบบแผ่นที่ทำนั้นก็ยังทับไม่แบนและบางทำให้ไม่ได้แตกต่างจากกล้วยตากแบบที่เป็นลูก จึงได้มีการปรับปรุงและพัฒนาต่อยอดทำกันมาเรื่อย ๆ และก็ได้ทางมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ที่ร่วมกับสำนักงานวิจัยแห่งชาติ (วช.) และ สภาเกษตรกรจังหวัดนนทบุรี เข้ามาช่วยคิดค้นเครื่องทับกล้วย ทำให้กล้วยตากชนิดแผ่นที่ทำมีความบางมากขึ้น จนกลายมาเป็นผลิตภัณฑ์กล้วยตากม้วนที่ทำขายมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งก็ได้รับการตอบรับจากลูกค้าเป็นอย่างดี” บุญศรีกล่าว
…กล้วยตากม้วน (banana roll) ของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรคลองพระอุดม นั้น มีรสชาติของกล้วยน้ำว้าล้วน ๆ และแผ่นกล้วยนั้นมีความหนาไม่เกิน 0.5 เซนติ เมตรทำให้กล้วยตากม้วนมีแผ่นที่บาง ทำให้มีเนื้อสัมผัสที่นุ่ม และหนึบ ที่สำคัญ กรรมวิธีการผลิตนั้นก็จะเน้นในเรื่องของความสะอาดมากเป็นพิเศษ ที่สำคัญไม่ใส่วัตถุกันเสีย…นี้เป็นจุดเด่นที่ทำให้ผลิตภัณฑ์กล้วยตากม้วนของ กลุ่มฯ นี้ได้รับความนิยมจากลูกค้า
ทุนเบื้องต้น ในการทำกล้วยตากม้วนนั้นขึ้นอยู่กับขนาดของ ธุรกิจ ส่วนใหญ่เป็นค่าอุปกรณ์ที่จำเป็นในการทำและค่าวัสดุอย่างกล้วย ทุนวัตถุดิบ อยู่ที่ประมาณ 80-90% จากราคา ซึ่งราคาขายกล้วยตากม้วนอยู่ที่ 35 บาท ต่อกล่อง 1 กล่อง มีน้ำหนัก 180 กรัม หรือประมาณ กล้วย 8 ลูก
อุปกรณ์ ในการทำหลัก ๆ ก็มี ที่ตากกล้วยด้วยพลังงานแสงอาทิตย์, เครื่องทับหรือเครื่องรีดกล้วยให้เป็นแผ่น, ถาด, กล่องสำหรับบรรจุ ส่วนเครื่องไม้เครื่องมืออื่น ๆ หยิบยืมได้จากในครัว
วัตถุดิบ หลัก ๆ ก็เป็นกล้วยน้ำว้าพันธุ์มะลิอ่อง (เพราะกล้วยน้ำว้าพันธุ์นี้มีจุดเด่นคือ ไม่มีเมล็ด เมื่อผลสุกเนื้อจะหวาน มีสีเหลืองนวลเวลาทำเป็นกล้วยตากม้วนจะมีสีสวยน่ารับประทาน), เกลือ
ขั้นตอนการทำ…กล้วยตากม้วน
เริ่มจากคัดเลือกกล้วยน้ำว้าพันธุ์มะลิอ่องที่แก่มาบ่มด้วยวิธีธรรมชาติไว้ประมาณ 2 คืน จนกล้วยสุกงอมได้ที่แล้วก็นำกล้วยมาทำการ
ปอกเปลือก นำไปล้างน้ำให้สะอาด จากนั้นเตรียมน้ำเกลือไว้ โดยเอาน้ำใส่ภาชนะใส่เกลือคนให้เกลือละลายเสร็จ ก็ให้นำกล้วยที่ปอกเปลือกและล้างน้ำสะอาดไว้มาแช่ในน้ำเกลือที่เตรียมไว้ เพื่อไม่ให้กล้วยมีสีคล้ำ
หลังจากที่ผ่านการแช่ด้วยน้ำเกลือแล้ว ก็นำกล้วยมาเข้าเครื่องทับหรือเครื่องรีดเพื่อให้กล้วยนั้นแบนเรียบเป็นแผ่นบาง เสร็จแล้วก็วางเรียงใส่ถาดหรือตะแกรงตากจนเต็ม นำไปใส่ไว้ในโรงเรือนหรือที่ตากโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ ตากแดดจนกล้วยแห้งและเหลืองได้ที่แล้วก็ทำการกลับด้านและตากทิ้งไว้อีกรอบจนกล้วยแห้งสนิทดีทั้ง 2 ด้าน เก็บเข้ามา จากนั้นนำกล้วยที่ตากแดดจนแห้งได้ที่แล้วมาม้วนให้เป็นโรลจัดเรียงใส่กล่องบรรจุภัณฑ์จนครบตามจำนวนก็ปิดฝากล่องให้เรียบร้อยเท่านี้ก็เป็นอันเสร็จขั้นตอนการทำพร้อมขายได้ทันที
…กล้วย 1 หวี เมื่อทำเป็นกล้วยตากม้วนก็จะได้ประมาณ 1
กล่องครึ่ง…
สำหรับใครที่สนใจ “กล้วยตากม้วน(Banana Roll)”ของ “กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรคลองพระอุดม” สามารถติดต่อไปได้ที่ เลขที่ 16 หมู่ 3 ซอยบ้านอิงน้ำ ต.คลองพระอุดม อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี โทร. 08-4124-7601, 08-4109-3602 หรือเข้าไปดูได้ทางเพจเฟซบุ๊ก : Banana Roll และนี่ก็เป็นอีกหนึ่ง “ช่องทางทำกิน”เกี่ยวกับการ “แปรรูป” ผลไม้เพื่อเพิ่มมูลค่าที่น่าสนใจ…