เครื่องแขวนฟางข้าว มทร.ธัญบุรี ศิลปะประดิษฐ์สู่นวัตกรรมชุมชน

เดลินิวส์ (กรอบบ่าย) ฉบับวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2562
อีกหนึ่งผลงานศิลปะประดิษฐ์ “เครื่องแขวนไทยจากฟางข้าว” ผลงานจากนักศึกษาสาขาเทคโนโลยีงานประดิษฐ์สร้างสรรค์ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี การสร้างสรรค์ศิลปะประดิษฐ์ สู่นวัตกรรมชุมชน
อาจารย์วิจิตร สนหอม อาจารย์ประจำหลักสูตรศิลปะประดิษฐ์ในงานคหกรรม ศาสตร์ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ เล่าว่า เครื่องแขวนไทยเป็นศิลปะเชิงช่างดอกไม้ของคนไทยมาช้านาน มีการนำดอกไม้ของไทยที่มีกลิ่นหอมประดิษฐ์เป็นรูปแบบตามประเภทของเครื่องแขวน เช่น วิมาน ระย้า โคม เพื่อใช้ประดับตกแต่งช่องประตู หน้าต่าง อาคาร บ้านเรือน เพื่อให้เกิดความเพลิดเพลินเมื่อได้มองเห็น และได้รับกลิ่นหอมจากดอกไม้เป็นการบำบัดให้รู้สึกผ่อนคลาย จากการเรียนการสอนในรายวิชาเครื่องแขวนไทย ของหลักสูตรศิลปะประดิษฐ์ในงานคหกรรมศาสตร์ สาขาวิชาคหกรรมศาสตร์ คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ ได้นำเอาผลงาน กระดาษฟางข้าว ของกลุ่มผู้สูงอายุบ้านกระแชง อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี จากการบริการวิชาการของคณะให้กับชุมชน มาบูรณาการเข้ากับรายวิชาเครื่องแขวนไทย เป็นการนำนวัตกรรมทางความคิดในการผสมผสานงานวัสดุงานประดิษฐ์ที่มีกระดาษฟางข้าวเป็นวัสดุหลัก
นักศึกษานำแนวความคิดจากสิ่งที่เห็นในธรรมชาติ สถานที่ต่าง ๆ ลวดลาย ศิลปะและวัฒนธรรม ผ่านการเรียน การสอนในวิชาเครื่องแขวนไทย ได้เกิดการเรียนรู้และพัฒนาองค์ความรู้ให้สอดคล้องกับยุคสมัยที่มีการเปลี่ยนแปลงไปกับสื่อดิจิตอลและเทคโนโลยี ผสมผสาน กับเอกลักษณ์ทางด้านศิลปะประดิษฐ์ภูมิปัญญาของไทยผนวกกับแนวคิดสมัยใหม่ ที่สร้างสรรค์ผลงานที่เป็นเอกลักษณ์ในรูปแบบร่วมสมัย งานเครื่องแขวนไทยเป็นงานประดิษฐ์ที่ทำขึ้นเพื่อใช้ในการประดับตกแต่งอาคาร สถานที่ มีรูปร่างเป็นช่อเป็นพวงที่สร้างสรรค์ขึ้นจากการนำดอกไม้เล็ก ๆ มาประดับตกแต่งมาเรียงร้อยรวมกันด้วยเส้น ด้าย ประดิษฐ์เป็นเส้น ลาย เป็นตาข่ายรูป ต่าง ๆ การนำเอานวัตกรรมชุมชนมาสร้างสรรค์ เป็นการสร้างมูลค่าให้กับกระดาษฟางข้าว นำความรู้ไปต่อยอดและสร้างรายได้ให้กับชุมชนต่อไป
น.ส.กุลชญา เขมสุมสำราญ นักศึกษาชั้นปีที่ 4 เล่าว่า ในการออกแบบเครื่องแขวนได้นำบุษราคัม มาเป็นแนวคิดในการออกแบบเครื่องแขวน ด้วยสีเหลืองที่สดใส เข้ากับกระดาษฟางข้าว ส่วนประกอบเครื่องแขวนประกอบด้วย ตาข่าย คือ ตาข่ายดอกไม้ ร้อยตาข่าย ลาย 4 ก้าน 4 ดอก แบบกระหนก นำกลีบจากกระดาษฟางข้าวมาเรียงกลีบ อุบะทรงเครื่อง ห้อยที่ชายแกว่งไกวให้รู้สึกสบาย นุ่มนวล อุบะประกอบ นำรูปทรงของพลอยที่ได้รับการเจียระไนมาผสมกับอุบะทรงเครื่องเล็ก และกระเช้าสีดา โครงสร้างเป็นรูปดาว 6 แฉก ส่วนบนร้อยดอกเป็นสาย ผูกรวบตรงกลางห้อยอุบะแขก ตัวกระเช้าร้อยดอกรักเป็นสายผูกรวบที่ชายห้อยอุบะพู่ ตามมุมประดับเฟื่องแบบกระหนก ติดอุบะประดิษฐ์ที่กระหนก ผูกอุบะแบบประดิษฐ์ที่มุมและติดทัดหูรูปดาว ‘กระดาษ ฟางข้าวสามารถใช้แทนกลีบดอกไม้ได้เป็นอย่างดีเพราะกระดาษมีความบาง เบา เหมือนกับกลีบดอกไม้ ทำให้ชิ้นงานมีความอ่อนช้อย สวยงาม เหมือนกับการทำจากดอกไม้สด”
ด้าน น.ส.วาสีนี เกตุไทย นักศึกษาชั้นปีที่ 4 เล่าว่า เครื่องแขวนชื่อ “รงค์สุวรรณ” นำรูปทรงของถ้วยเบญจรงค์มาสร้างสรรค์เป็นชิ้นงานที่มีลวดลายเป็นสีทอง เพราะถ้วยเบญจรงค์นั้นเป็นศิลปะล้ำค่าของไทยที่สืบเนื่องกันมายาวนาน และมีรูปทรงที่สวยงาม มีความประณีตที่ละเอียดอ่อนพร้อมทั้งมีลวดลายที่หลากหลาย ส่วนที่ใช้สีทอง เพราะ สีทองหมายถึง ความมั่งคั่ง มั่งมี อบอุ่น ส่วนประกอบเครื่องแขวนต่าง ๆ เป็นการใช้รูปทรงของประจำยามซึ่งเป็นทรงวงกลมเหมือนดอกบานชื่น เรียงแบบด้วยกลีบดอกจากกระดาษฟาง ข้าว เฟื่อง ใช้รูปทรงของปีกกาหรือวงเล็บปีกกามาประยุกต์ให้มีความอ่อนช้อย ส่วนประกอบอื่นเป็นการใช้เทคนิคแบบผสมผสาน โดยดอกจำปี ใช้กลีบดอกเป็น กลีบจำปี สลับสับหว่างในแต่ละชั้นให้มีความคล้ายดอกจำปีจริงมากที่สุด เป็นการนำทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์โดยต่อยอดกระดาษฟางข้าวให้มาสร้างสรรค์ผลงาน ต่าง ๆ ได้มากขึ้น.

ข