คอลัมน์ NEXT GEN: นักวิจัยไทย ผลงานระดับโลก ‘โรงเพาะเห็ดถั่งเช่าอัตโนมัติ’

          เห็ดถั่งเช่า จัดเป็นสมุนไพรทางยาที่ป้องกันและรักษาโรคได้ แถมยังมีราคาสูง นักวิจัยไทยจึงได้ออกแบบ “ระบบควบคุมสำหรับโรงเพาะเห็ดถั่งเช่าแบบอัตโนมัติ” ซึ่งผลงานชิ้นนี้ยังการันตีด้วยรางวัล Gold Medal  และรางวัลพิเศษ จากRomanian Association for Non-conventional Technologies Buscharest,ประเทศโรมาเนีย ในงาน 11th International Warsaw
ถั่งเช่าเป็นสมุนไพรที่มีราคาและความต้องการของตลาดสูงมาก ๆ ราคาในท้องตลาดมีตั้งแต่กิโลกรัมละเฉียดแสน เรื่อยไปจนถึงเกินล้านบาท สมุนไพรจีนชนิดนี้นอกจากจะหายากแล้ว ยังมีงานวิจัยทั่วโลกว่ามีสรรพคุณต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสรรพคุณในการบำรุงร่างกาย บำรุงหลอดเลือด ความดันโลหิต ลดระดับน้ำตาล คอเลสเตอรอล บำรุงและเพิ่มประสิทธิภาพของตับและไต เสริมสมรรถภาพทางเพศ เป็นต้น

          แต่ที่ผ่านมาการเพาะเห็ดถั่งเช่ามีข้อจำกัดมากมาย ทำให้เกษตรกรหลายรายไม่ประสบความสำเร็จในการเพาะเห็ดถั่งเช่านัก
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จักรี ศรีนนท์ฉัตร นักวิจัยและอาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี ผู้ออกแบบระบบควบคุมสำหรับโรงเพาะเห็ดถั่งเช่าแบบอัตโนมัติ และยังเป็นการเพิ่มผลผลิตภัณฑ์ให้เกษตรกรด้วย เผยว่า จากข้อจำกัดโรงเพาะเห็ดถั่งเช่าเดิม ยากต่อการควบคุมความชื้น อุณหภูมิ แสงสว่างและคาร์บอนไดออกไซด์ ส่งผลต่อเห็ดถั่งเช่าตาย ติดเชื้อรา ทำให้เห็ดถั่งเช่าที่เพาะ ได้ปริมาณที่ลดลง
ด้วยเหตุนี้จึงได้ทำการวิจัยและออกแบบระบบควบคุมโรงเพาะเห็ดถั่งเช่าแบบอัตโนมัติ โดยมีขนาด 10 ตารางเมตร สามารถบรรจุเห็ดถั่งเช่าได้อย่างน้อย 3,000 ขวด ประกอบด้วยห้องควบคุมความเย็น ทำจากวัสดุเก็บความเย็นที่มีความหนาอย่างน้อย 50 มม. ภายในโรงเพาะเห็ดถั่งเช่า มีชุดทำความเย็นพร้อมอุปกรณ์เซ็นเซอร์วัดอุณหภูมิและความชื้น เพื่อตรวจวัดและควบคุมการทำงานของชุดทำความเย็นสลับการทำงานได้
อีกทั้งมีระบบกรองอากาศด้วยแผ่นกรองอากาศชนิดกรองอากาศพร้อมกรองคาร์บอน และมีชุดควบคุมปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (co2) โดยการดูดออกภายนอกห้อง สามารถตั้งเวลาเปิด-ปิดได้ พร้อมระบบควบคุมความเร็วเครื่องดูดอากาศ
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จักรี กล่าวอีกว่า อุปกรณ์ภายในของโรงเพาะเห็ดถั่งเช่า สามารถตรวจวัดและบันทึกค่าต่าง ๆ ได้ รวมถึงแจ้งเตือนไปยังมือถือ ลักษณะการทำงานมีอยู่ 2 โหมด คือโหมดอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติ ซึ่ง 2 โหมดนี้สามารถตั้งค่าอุณหภูมิ ความชื้นและระบบฆ่าเชื้อ มีการตั้งค่าต่าง ๆ ไว้ในคอมพิวเตอร์ โดยที่ปั๊มน้ำและเครื่องทำความเย็นสามารถทำงานร่วมกันได้ แล้วยังมีดาต้าล็อตเกอร์ในการจัดเก็บข้อมูล สามารถดูข้อมูลต่าง ๆ เช่น ความชื้น อุณหภูมิ เวลาเปิด-ปิดเครื่องทำความเย็นย้อนหลังได้
ปัจจุบันระบบควบคุมสำหรับโรงเพาะเห็ดถั่งเช่าแบบอัตโนมัติไปติดตั้งใช้งานจริงในฟาร์มเพาะเห็ดถั่งเช่า ชุมชนวิหารแดง ณ ฟาร์มเห็ดลุงหยุด อ.วิหารแดง จ.สระบุรี เห็ดถั่งเช่าที่เพาะได้มีความสมบูรณ์ มีสาร Corducepin, Adenosine, และ Polysaccharides เพิ่มขึ้น รวมถึงอัตราการเติบโตของจำนวนเห็ดถั่งเช่า มีอัตราการเติบโตมากขึ้นเมื่อเทียบกับพื้นที่การปลูกแบบเดิม และอัตราการตายที่ลดลง
ส่งผลให้เกษตรกรผู้เพาะเลี้ยง สามารถมีผลผลิตมากขึ้น เพิ่มรายได้ให้เกษตรกรอีกด้วย