“ลูกประคบ” นับเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทย ที่ใช้สมุนไพรที่มีอยู่ในท้องถิ่นนำมาใช้ในการรักษา โดยเฉพาะนำมาช่วยเรื่องของการไหลเวียนโลหิต ลดการอุดตันของเส้นเลือด อาการปวด บวม เกร็งของกล้ามเนื้อ ซึ่งนอกจากคุณประโยชน์เหล่านี้แล้ว หากปรับเปลี่ยนสมุนไพรที่มีสรรพคุณเฉพาะด้าน ก็สามารถนำมาใช้ประคบใบหน้าบำรุงผิวพรรณ เพื่อความสวยงามได้อย่างน่าอัศจรรย์ วันนี้ทีมงาน “ช่องทางทำกิน” มีข้อมูลเรื่องนี้มาแนะนำ เพื่อเป็นแนวทางให้กับผู้สนใจ นำไปต่อยอดสร้างเงินสร้างอาชีพ…
ผู้ที่มาให้ข้อมูล และถ่ายทอดสูตรการทำ “ลูกประคบหน้าเด้ง” แบบไม่มีหมกเม็ด คือ ยามีละ ดอแม อาจารย์ประจำสาขาวิชาความงามสุขภาพและสปา วิทยาลัยการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี ซึ่งเล่าถึงจุดเริ่มต้นของลูกประคบหน้าศาสตร์ไทย ๆ ว่าเป็นหนึ่งในงานบริการชุมชนของมหาวิทยาลัยฯ ตามโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตของหมู่บ้านชุมชน แบบมีส่วนร่วม 84 หมู่บ้าน ชุมชนเฉลิมพระเกียรติ และโครงการ 60 หมู่บ้านชุมชนเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
“คนไทยส่วนใหญ่จะคุ้นเคยลูกประคบตัว แต่ลูกประคบหน้ายังไม่มีใครรู้จัก ตนเองจึงพัฒนาลูกประคบหน้าขึ้นมา โดยใช้รูปแบบการตั้งสูตรตามแบบของแพทย์แผนไทยแบบโบราณ แพทย์เภสัชชั้นโบราณ โดยประกอบด้วย ยาหลัก ยารอง และยาประกอบ สรรพคุณของยาหลักเพิ่มการไหลเวียนเลือด ยารองทำให้หน้ากระจ่างใส ยาประกอบในรูปของกลิ่น เพื่อให้ลูกประคบหน้าน่าใช้มากยิ่งขึ้น ซึ่งจากการทดลองใช้ลูกประคบพบว่า ริ้วรอยลดลง ผิวหน้าดูสดใสมีเลือดฝาด การไหลเวียนเลือดดี หรือเวลาทำงาน เครียด ๆ ใช้ลูกประคบลงไปที่หน้า เลือดจะวิ่งความร้อนที่เกิดขึ้นจะทำให้มีความรู้สึกผ่อนคลาย สบายและช่วยด้านสุขภาพด้วย”
ที่ผ่านมาลูกประคบจะเป็นสูตรผิวขาวใส แต่ปัจจุบันเราพัฒนาให้เป็น 3 สูตร คือ สูตรหน้าใสเต่งตึง สูตรหน้าขาวใส และสูตรหน้าใสไร้สิว ซึ่งแต่ละสูตรจะมีส่วนผสมของสมุนไพรต่างกัน โดยแต่ละสูตรมีส่วนผสมดังนี้…
สูตรหน้าใสเต่งตึง ประกอบด้วย ไพล ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง ขมิ้นชัน สมานผิวพรรณให้นุ่มนวล ขาวผ่องใสเต่งตึง ทานาคา ช่วยป้องกันแสงแดด รักษารอยสิว กวาวเครือขาว บำรุงโลหิตผิวหนังเต่งตึง มีน้ำมีนวล ห้าราก ลดอาการแพ้ เหมาะกับผิวแพ้ง่าย ชะเอมเทศ บำรุงผิวทำให้ชุ่มชื่น และเกลือ ช่วยนำพาสารเข้าสู่ผิวได้ดียิ่งขึ้น สูตรหน้าขาวใส ประกอบด้วย ไพล ขมิ้นชัน พญายา ป้องกันแสงแดด ยับยั้งเอนไซม์ไทโรซิเนส ทำให้ผิวหน้าขาวกระจ่างใส มะขามป้อม มีวิตามินซีทำให้ผิวกระจ่างใส ห้าราก ชะเอมเทศ แครอท ทำให้ผิวเปล่งปลั่ง และเกลือ
และสูตรหน้าใสไร้สิว ประกอบด้วย ฟ้าทลายโจร ลดอาการอักเสบของสิว ช่วยให้สิวยุบตัวเร็ว ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย บัวบก ลดการอักเสบ ทานาคา ห้าราก และเกลือ
อุปกรณ์ ที่ใช้ก็มี เขียง, ตาชั่งขนาดเล็ก, ครก, มีด, ผ้าดิบขาว (ใช้สำหรับห่อทำลูกประคบสมุนไพร) ขนาด 10X10 เซนติเมตร 2 ผืน (เพื่อให้ได้ลูกประคบ 2 ลูก), เชือก 2 เส้น ยาว 1 เมตร, กะละมัง, ทัพพีไม้, ถุงมือ, จานรองลูกประคบสมุนไพร
ขั้นตอนการทำ “ลูกประคบหน้า” เริ่มจากการเตรียมพืชผักสมุนไพร และอุปกรณ์ ให้พร้อมก่อนลงมือปรุงตามสูตร นำพืชสมุนไพรทั้งหมดมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วโขลกพอแหลก (จะไม่บดละเอียดเหมือนลูกประคบตัว
จากนั้น ก็นำส่วนผสมสมุนไพรทั้งหมดมาคลุกเคล้าผสมเข้าด้วยกัน เมื่อส่วนผสมสมุนไพรเข้ากันดีแล้ว ก็นำมาตักแบ่งใส่ผ้าดิบขาวที่ตัดเตรียมไว้ กะขนาดให้เท่าลูกปิงปอง แล้วมัดเป็นลูกประคบ
ต่อไปเป็นวิธีการประคบ นำลูกประคบไปนึ่งประมาณ 15-20 นาที แล้วนำลูกประคบที่นึ่งมาแตะที่ท้องแขน (เป็นการทดสอบความร้อนก่อน) จากนั้นนำลูกประคบมาแตะบนใบหน้า จากคางมาที่หน้าผาก แตะขึ้นเร็ว ๆ แตะขึ้นลงเร็วๆ เพราะผู้ถูกประคบอาจจะร้อนได้ พอลูกประคบเย็นสลับใช้อีกลูก
การเก็บรักษา ลูกประคบที่ใช้แล้วสามารถเก็บไว้ใช้ได้อีก ในระยะเวลา 1 เดือน หลังใช้เสร็จแล้ว นำมาล้างน้ำสะอาด สะเด็ดน้ำให้แห้ง ใส่ถุงปิดปาก นำเข้าช่องฟรีซของตู้เย็น ลูกประคบ 1 ลูก สามารถใช้ได้ 3-5 ครั้ง ส่วนลูกประคบที่ยังไม่ได้ใช้สามารถเก็บไว้ในช่องฟรีซประมาณ 3-6 เดือน
ราคาลูกประคบหน้า ขายลูกละ 35บาท มีต้นทุนประมาณ 40-50%)
ผู้สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ อ.ยามีละ ดอแม โทร. 09-7239-1094 หรือที่กองประชาสัมพันธ์ มทร.ธัญบุรี 0-2549-4994 ทั้งนี้กลุ่มแม่บ้านหรือบุคคลที่สนใจให้อาจารย์อบรมวิธีการทำลูกประคบหน้า อาจารย์ยินดีในการเป็นวิทยากร แต่ต้องมีจำนวน 10 ขึ้นไป ซึ่งลูกประคบหน้าสามารถนำไปสร้างเป็นอาชีพได้ เป็นทางเลือกใหม่ โดยในอนาคตอาจารย์จะพัฒนาสูตรต่าง ๆ เพื่อเพิ่มทางเลือกให้กับผู้ที่รักสุขภาพในภูมิปัญญาศาสตร์ของสมุนไพรไทยต่อไป.
คู่มือลงทุน…ลูกประคบหน้าเด้ง
ทุนอุปกรณ์ประมาณ 3,000 บาทขึ้นไป
ทุนวัตถุดิบ ประมาณ 40-50% ของราคาขาย
รายได้ราคา 35 บาท/ ลูก
แรงงาน1-2 คนขึ้นไป
ตลาดชุมชน, งานออกร้าน, ร้านสปา
จุดน่าสนใจสมุนไพรกลับมาได้รับความนิยม
ช่องทางทำกิน…เล่ม6
ไม่ต้องเสี่ยงลุ้นหวย-อ่านแล้วทำมีสิทธิรวยได้!! สร้างงาน-สร้างเงินกับสารพันอาชีพเศรษฐกิจพอเพียง แน่นปึ้ก!! ราคาเพียง 120 บาท
สั่งซื้อได้ตามเอเย่นต์หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ทั่วประเทศหรือสั่ง ซื้อทางไปรษณีย์โดยเขียนจดหมายแจ้งความจำนง ชื่อ-ที่อยู่พร้อมแนบตั๋วแลกเงินหรือธนาณัติ 135 บาท (รวมค่าจัดส่ง) สั่งจ่าย ป.ณ.จตุจักร ในนาม “นต รุจิรวงศ์” ส่งมาที่…บริษัท ประชุมช่าง จำกัด 1/14 ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงตลาดบางเขน เขตหลักสี่ กรุงเทพฯ 10210 วงเล็บมุมซองว่า…สั่งซื้อ ‘ช่องทางทำกิน เล่ม 6″ ร้านหนังสือต้องการสั่งไปจำหน่ายติดต่อที่…ฝ่ายจัดจำหน่าย (คุณบุญเสริม) โทร. 0-2940-9400-5 ต่อ 117 วันจันทร์-เสาร์ ในเวลาราชการ (เล่ม 1-5 ยังสั่งซื้อได้).